Ngày 10/12/2025, tại Quảng Ninh, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương (VSDTTƯ) phối hợp với CDC Quảng Ninh tổ chức Hội nghị “Tăng cường năng lực xét nghiệm y tế dự phòng và triển khai công tác tiêm chủng năm 2025”. Hội nghị có sự tham dự của 162 đại biểu, đại diện Bộ Y tế, các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, Sở Y tế và các Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh/thành phố.

Đánh giá thực trạng - nhận diện thách thức của hệ thống xét nghiệm

Phát biểu khai mạc, GS.TS. Phan Trọng Lân – Viện trưởng VSDTTƯ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuẩn hóa năng lực xét nghiệm trong hệ thống y tế dự phòng, đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập tổ chức và yêu cầu ngày càng tăng trong giám sát dịch bệnh. Nhiều CDC tuyến tỉnh hiện đã thực hiện khối lượng xét nghiệm lớn, nhưng còn thiếu đồng bộ về nhân lực, trang thiết bị và năng lực kỹ thuật.

Hội nghị đã nghe báo cáo đánh giá thực trạng hoạt động xét nghiệm tại các CDC tỉnh/thành trên toàn quốc. Kết quả cho thấy hoạt động xét nghiệm nhìn chung phát triển tốt nhưng có dấu hiệu chững lại trong thời gian gần đây. Xét nghiệm vi sinh vẫn tập trung vào một số tác nhân phổ biến và năng lực giữa các vùng còn chưa đồng đều. Hạn chế về cơ sở vật chất, sinh phẩm – hóa chất, quy trình mua sắm và nguồn tài chính tiếp tục là những rào cản lớn.

Tăng cường triển khai Chương trình Tiêm chủng mở rộng

Báo cáo tại Hội nghị cho thấy tỷ lệ tiêm chủng toàn quốc đạt kết quả tích cực, tuy nhiên một số mũi tiêm vẫn chưa đạt kế hoạch do khó khăn trong báo cáo, cung ứng và tổ chức triển khai tại địa phương. Việc thay đổi mô hình tổ chức chính quyền tại một số tỉnh cũng ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.

Hội nghị khuyến nghị các địa phương tiếp tục rà soát kế hoạch, tăng cường quản lý vaccine, đẩy mạnh giám sát bệnh truyền nhiễm và bảo đảm hệ thống kho lạnh - hậu cần tiêm chủng.

Hội nghị thống nhất một số định hướng trọng tâm:

• Chuẩn năng lực CDC tỉnh: Xây dựng bộ chuẩn năng lực xét nghiệm CDC tỉnh phù hợp điều kiện Việt Nam.
• Nhân lực xét nghiệm: Ban hành khung năng lực chuẩn cho cán bộ xét nghiệm, phục vụ tuyển dụng – đào tạo – đánh giá và đáp ứng tình huống khẩn cấp.
• Đảm bảo sinh phẩm – hóa chất: Xây dựng định mức tiêu thụ chuẩn cho từng xét nghiệm và tăng cường tính chủ động trong mua sắm.
• Chuẩn hóa quản lý chất lượng: Triển khai đồng bộ hệ thống quản lý chất lượng; duy trì đầy đủ nội kiểm và ngoại kiểm cho tất cả lĩnh vực xét nghiệm.
• Hệ thống tiêm chủng: Củng cố chương trình tiêm chủng mở rộng, bảo đảm cung ứng vaccine và nâng cao năng lực quản lý, giám sát

Hội nghị đã tạo diễn đàn quan trọng để các đơn vị trao đổi kinh nghiệm, nhận diện thách thức và thống nhất các giải pháp tăng cường năng lực xét nghiệm - tiêm chủng trong hệ thống y tế dự phòng.

TS. Mỹ Hạnh -  Khoa Y tế công cộng